Heb jij vaak last van schuldgevoel? 6 redenen waarom dat echt niet nodig is

Als je als moeder snel last hebt van schuldgevoel, dan loop je een groot risico op burn-out (lees mijn blog over burn-outs bij drukke moeders). Dit komt doordat schuldgevoel je weerhoudt om goed voor jezelf te zorgen. Er zijn immers andere mensen en dingen waar ‘eerst voor gezorgd moet worden’. Schuldgevoel zorgt er dus voor dat je je eigen behoeften parkeert of negeert en vaak over je grenzen heengaat.

Om in balans te blijven, is het heel belangrijk dat we méér tijd voor onszelf nemen dan de ‘kruimels’ die overblijven nadat we voor onze kinderen, partner, werkgever, familie, vriendinnen hebben gezorgd. Maar dat voor jezelf zorgen, is voor veel moeders niet zo gemakkelijk: schuldgevoel houdt ons tegen.

Hieronder vind je 6 redenen waarom schuldgevoel niet nodig is:

1. Schuldgevoel is cultureel bepaald

Wist je dat het woord ‘chocoladetaart’ bij het merendeel van de Amerikanen wordt geassocieerd met ‘schuldgevoel’? En wist je dat hetzelfde woord ‘chocoladetaart’ in Frankrijk als belangrijkste associatie ‘feestje’ heeft?

We voelen ons schuldig als we tijd voor onszelf nemen, omdat we vinden dat we dan te weinig tijd maken voor ons gezin. Moeders ervaren meer schuldgevoel dan vaders. Dit komt deels door de moederschapsmythe: we hebben een beeld van de ideale moeder die zichzelf wegcijfert voor haar gezin. Zeker in Nederland is het beeld van de ‘jaren-50 moeder’ diep in onze cultuur verankerd.

Een ander voorbeeld is dat we in Nederland worstelen met het schuldgevoel van de werkende moeder: dat het eigenlijk ‘slecht’ is dat je graag wilt of moet werken, terwijl je als moeder bij je kinderen ‘hoort te zijn’. In andere culturen roept dit helemaal niet hetzelfde schuldgevoel op. En als we in Nederland de kinderen naar school brengen is het schuldgevoel ineens weg, omdat ‘school’ een regel is van de maatschappij.

Schuldgevoel is cultureel bepaald en als je dat ziet, kun je er misschien wat lichter mee omgaan.

2. Niet alle schuldgevoel heeft nut.

Sommige schuldgevoelens hebben wel degelijk een bepaald nut. Het is ons oerinstinct dat we bij een groep willen horen, dit was duizenden jaren onontbeerlijk voor onze overleving. Zonder groep was de kans overleving klein: het is moeilijker om in je eentje je eten bij elkaar te zoeken en je was een makkelijke prooi voor roofdieren. Liever maken we onderdeel uit van een groep.

En wat is ervoor nodig om bij een groep te horen? Precies, als je je goed kan ‘aanpassen’. Want als je je als een hork of truttebol gedraagt, is de kans op uitstoting van de groep groter. Zo hebben we ook schuldgevoel ontwikkeld: als we iets fout deden, biedt schuldgevoel de kans op herstel. Door schuldgevoel zijn we in staat om onze excuses aan te bieden als we een fout hebben gemaakt.

Maar nu maken we geen fout, maar voelen we ons schuldig als we iets normaals doen als voor onszelf zorgen. Dit voelt als ons gezin ‘in de steek laten’. Maar denk even realistisch: laten we ons gezin echt in de steek? Dat lijkt me erg overdreven, lees het volgende punt maar.

3. Wat maakt jou een leukere, relaxte en betere moeder?

Als je alleen maar bezig bent met dingen die ‘moeten’, dan put je jezelf op den duur uit. Je wordt er echt geen leuker mens van. Je krijgt een kort lontje, voelt je uitgeput en als dit maar lang genoeg duurt kun je er overspannen, depressief of burn-out van raken. Het is een diepe menselijke en biologische behoefte (je kunt er dus niets aan doen!) om zo nu en dan alleen te zijn. Om je hersenen te resetten. En dat lukt niet als je alsmaar bezig blijft en blijft aanstaan.

4. Wat wil je je kinderen leren?

Hoe wil je dat je kinderen later voor zichzelf zorgen? Vind je het ok dat ze zichzelf later ook wegcijferen voor hun gezin, huishouden en werkgever en zich tevreden moeten stellen met de kruimels die er overblijven? Waarschijnlijk gun je hen iets anders: een leven waarvan ze mogen genieten. Laat ze zien hoe je dit doet. Want kinderen leren echt niet van woorden, kinderen leren van wat ze zien. Show, don’t tell.

5. Schuldgevoel voorkomen levert je een andere negatieve emotie op.

Omdat we het knagende gevoel van schuldgevoel absoluut niet willen hebben, cijferen we onszelf liever weg richting onze kinderen, partner, huishouden en werkgever. Inderdaad, je voorkomt er schuldgevoel mee. Maar wat krijg je ervoor terug? Irritatie, vermoeidheid, een kort lontje, je leven ervaren als een aaneenschakeling van ‘moetens’. Je krijgt hier echt geen positieve gevoelens van, zeker niet op de lange termijn.

6. Je. Gaat. Er. Niet. Dood. Aan.

En wat als deze redenen allemaal niet helpen om het schuldgevoel weg te toveren? Dan heb ik nog een laatste mogelijkheid voor je. Je. Gaat. Er. Niet. Dood. Aan. Ga lekker op pad mèt het schuldgevoel in je rugzak. Het is misschien minder comfortabel dan je zou willen, maar ècht, ik weet zeker dat je het overleeft.

Wil je ook minder schuldgevoel en meer genieten? Meld je aan voor een gratis en vrijblijvende Inspiratiesessie.

Inmiddels heb ik honderden moeders naar volle tevredenheid mogen begeleiden naar een leven in balans. Gun jij het jezelf?